Trong canh tác sầu riêng, chỉnh mã trái là giai đoạn then chốt quyết định hình dáng, chất lượng cơm và giá trị thương phẩm. Trái sầu riêng rất nhạy cảm với thay đổi dinh dưỡng và môi trường – chỉ cần cây phát triển lệch pha hoặc mất cân bằng dinh dưỡng, trái dễ bị méo, giật hay nứt gai. Do đó, áp dụng kỹ thuật chỉnh mã trái đúng cách giúp cây phân bổ dinh dưỡng hợp lý giữa lá, rễ và trái, giúp trái phát triển đồng đều, gai nở chuẩn, mã vỏ sáng bóng. Đây là yếu tố quan trọng giúp nhà vườn ổn định năng suất, nâng cao chất lượng và gia tăng giá trị sầu riêng trên thị trường.
Vì sao trái sầu riêng bị méo, vẹo, giật hộc?
Các nguyên nhân thường gặp như:
- Giai đoạn trái phát triển gặp mưa lớn, vườn bị đọng nước khiến mô tế bào phát triển không đồng đều, dễ gây méo hoặc móc câu.
- Trong cùng một chùm, nếu có vài trái phát triển vượt trội. Những trái còn lại dễ bị giật, méo do mất cân bằng dinh dưỡng.
- Sau mỗi lần bón phân mạnh, cây hấp thu dinh dưỡng quá nhanh dẫn đến trái phát triển lệch, mất cân đối.
- Khi cây bung lộc, phát chồi mạnh, lượng dinh dưỡng bị chia sẻ cho thân lá nhiều hơn. Khiến trái thiếu dinh dưỡng và dễ biến dạng.
Nguyên nhân chính: Mất cân bằng dinh dưỡng
Do thụ phấn: Nếu cây không đủ dinh dưỡng, hạt phấn ít hoặc chất lượng hạt phấn kém quá trình thụ phấn sẽ không hoàn chỉnh. Dẫn đến trái phát triển lệch, méo hoặc dị hình.
Do chế độ nước: Trái sầu riêng giai đoạn cỡ ngón tay cái rất nhạy cảm với nước. Tưới thiếu nước khiến trái kém phát triển và méo. Tưới quá nhiều dễ gây sốc nước, méo hoặc rụng trái.
Do dinh dưỡng:
- Giai đoạn đầu nuôi trái, nếu cây đi đọt yếu hoặc chỉ tập trung dinh dưỡng cho đọt. Trái sẽ chậm lớn, méo hoặc rụng.
- Cây suy yếu, lá nhỏ, vàng hoặc cháy làm khả năng quang hợp kém năng lượng tổng hợp không đủ để nuôi trái.
- Trên cùng cây có nhiều kích cỡ bông và trái, dinh dưỡng phân tán không đều. Khiến trái lớn trước bị méo, chậm phát triển.
- Bón phân hóa học quá sớm sau xổ nhụy làm mất cân đối dinh dưỡng.
- Vườn rậm rạp, nhiều nhánh không tập trung cũng làm trái cạnh tranh dinh dưỡng.
- Để quá nhiều trái trên cùng chùm không tỉa bớt dẫn đến cạnh tranh dinh dưỡng, trái méo/rụng.
Do sâu bệnh: Cây bị sâu bệnh hoặc rễ hư làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng. Phun thuốc hóa học dư liều cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của trái.
Biện pháp khắc phục méo trái sầu riêng
Thụ phấn đều:
- Khu vực miền Tây với diện tích vườn nhỏ, làm trái vụ. Chiều tối dùng chổi lông gà mềm quét đều các chùm hoa để phấn bám đều vào nhụy. Giúp thụ phấn hoàn chỉnh, trái tròn đều.
- Khu vực miền Đông với diện tích lớn. Nhờ gió và côn trùng như ong, bướm thực hiện thụ phấn tự nhiên. Sau xổ nhụy, loại bỏ trái méo, dị hình, chọn trái tròn đều. Quá trình tuyển chọn tiếp tục đến khi trái cỡ chén.
Quản lý nước hợp lý:
- Giữ độ ẩm đất phù hợp giúp trái nở gai, phát triển tròn đều.
- Sau xổ nhụy 3–4 ngày, tưới nước từ từ, cách ngày, tăng dần thời gian tưới. Bà con iều chỉnh theo thổ nhưỡng để tránh sốc nước.
Kiểm soát sinh trưởng, dinh dưỡng:
- Trước xổ nhụy, hoàn thiện cơi đọt, lá già. Bà con bón phân Fish Amino đạm cá cao cấp Úc, Humic Mỹ Nhật Nông, NPK 20-10-10 để cây phát triển ổn định.
- Khi trái 25–30 ngày nếu cây đi đọt, sử dụng Chặn đọt UNI5 PK 60-20 + Uniconazole pha 1kg pha 200 lít nước phun ướt tán lá để chặn đọt.
- Trái cỡ trứng gà, bón NPK 15-15-15 liều 1–1,5 kg/cây, 20 ngày sau bón tiếp để nuôi trái lớn, tròn đều.
- Phun dưỡng trái xanh gai Max-fruits 500ml pha 200-400L nước, định kỳ 7-10 ngày/lần. Kết hợp bổ sung Amino USA, Folycal USA, Cropworks Cal-Bor,…
Nuôi dưỡng trái lớn:
- Trái 0,5 kg: tưới nước đẫm giúp trái lớn nhanh.
- Trái 1–1,5 kg: Phun bộ đôi Max-fruits + Nutri Fulvic NPK 20-20-20 giúp nuôi trái lớn nhanh, lên cơm, tròn đều.
Bổ sung dinh dưỡng trung vi lượng và vô cơm:
- Dùng NPK 12-12-17+TE hoặc 12-7-17+TE để giai đoạn vô cơm, giúp lá quang hợp tốt, cây hấp thu dưỡng chất nuôi trái.
- Khi trái 70 ngày tuổi, giảm hoặc bỏ đạm. Bón Kali Bo Israel 1kg pha 200-400L nước để tăng chuyển hóa tinh bột, nâng phẩm chất và màu sắc vỏ bóng đẹp.
Phòng trừ sâu bệnh sinh học:
- Sử dụng thuốc sinh học không gây nóng cây.
- Kết hợp chế phẩm vi sinh như Trichoderma, phân bón sinh học để cân đối hàm lượng đạm, lân, kali và trung vi lượng, giúp cây phát triển đều, trái tròn, đẹp.
Phun chỉnh mã trái – Kiềm chế sự cạnh tranh dinh dưỡng
Mục đích phun chỉnh mã trái
- Làm chậm quá trình phát triển nhanh bất thường của trái.
- Giúp cân bằng phân bố dinh dưỡng giữa các trái trong cùng chùm.
- Duy trì sự ổn định sinh lý, giúp trái có vỏ láng, mã sáng và hình dáng đẹp.
Thời điểm phun phù hợp
- Ngay sau khi bón phân gốc.
- Sau những đợt mưa lớn hoặc mưa kéo dài.
- Khi phát hiện trái bắt đầu có dấu hiệu giật, méo hoặc tăng trưởng không đều.
Dòng sản phẩm thường được sử dụng
- Chất ức chế sinh trưởng nhẹ giúp điều tiết tốc độ phát triển trái.
- Phân bón lá giàu lân và kali.
- Thuốc nấm có tính ức chế nhẹ giúp ổn định sinh lý cây.
Lời khuyên kỹ thuật cho nhà vườn
Khi cây đã có bộ lá và rễ phát triển tốt, không nên vội thúc phân mạnh để ép trái lớn nhanh.
Hãy để cây phát triển ổn định trong giai đoạn đầu, đảm bảo sự cân bằng giữa sinh trưởng và dinh dưỡng.
Sau khi cây qua giai đoạn rụng sinh lý, lúc trái đã ổn định cuống và vỏ, đây mới là thời điểm thích hợp để thúc trái lớn, nâng cao trọng lượng và chất lượng.
Thúc phân quá sớm hoặc quá mạnh có thể khiến trái vượt mã, dẫn đến các hiện tượng như sầu heo, bể gai hoặc nứt trái – ảnh hưởng nghiêm trọng đến giá trị thương phẩm.
Để nâng cao chất lượng và năng suất, bà con có thể theo dõi các bài viết kỹ thuật và sản phẩm chăm sóc cây sầu riêng trên Website tại đây!
NHẬT NÔNG GROUP – RẠNG NGỜI NÔNG VIỆT
Đồng hành cùng bà con trong quá trình chăm sóc cây trồng năng suất cao!
Bà con theo dõi để cập nhật thêm các bài viết kỹ thuật khác của chúng tôi tại Fanpage: www.facebook.com/phanbonnhatnong
Nếu quý bà con cần tư vấn về sản phẩm hoặc kỹ thuật, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số hotline: 09.09.45.25.26. Đội ngũ kỹ sư của Nhật Nông sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn tận tình, giúp bà con đạt được hiệu quả cao nhất trong canh tác!
