Bệnh nấm trái trên sầu riêng, do nấm Phytophthora palmivora gây ra. Là một trong những bệnh khó kiểm soát và gây thiệt hại nặng nếu không phát hiện và xử lý sớm. Ngoài các biện pháp canh tác như tỉa cành, vệ sinh vườn, thoát nước tốt…, Việc sử dụng thuốc đặc trị đúng loại, đúng cách là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả phòng trị.
Trong đó, Agri-Fos 688 Thế hệ mới là hoạt chất chuyên biệt có khả năng lưu dẫn 2 chiều. Agrifos 688 được sử dụng phổ biến để kiểm soát Phytophthora trên cây sầu riêng ở cả giai đoạn phòng và trị bệnh.
1. Nguyên nhân sầu riêng bị nấm trái
Tác nhân gây bệnh: Nấm Phytophthora palmivora là sinh vật gây hại chính làm hư hỏng trái sầu riêng. Loại nấm này có kích thước siêu nhỏ (5–10 µm), có thể tồn tại trong đất, nước, và các tàn dư thực vật nhiễm bệnh. Khi gặp điều kiện thuận lợi, nấm nhanh chóng phát triển và xâm nhập từ vỏ trái vào phần thịt, gây thối trái toàn bộ.
Điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển:
- Mưa kéo dài, sương mù, ẩm độ cao, nhiệt độ thấp.
- Vườn sầu riêng ẩm ướt, rậm rạp, thiếu thông thoáng.
- Mật độ trồng dày, kém thoát nước.
- Các vết thương do sâu hại là cửa ngõ để nấm xâm nhập.
Đường lây lan:
- Qua gió, nước mưa, nước tưới, công cụ làm vườn, giày dép hoặc côn trùng.
- Nấm cũng có thể tồn tại lâu dài trong đất và tiếp tục gây hại trong mùa vụ kế tiếp nếu không xử lý triệt để.
2. Triệu chứng thường gặp khi sầu riêng bị nấm trái
Triệu chứng chung:
- Vết bệnh thường khởi đầu từ đáy trái xuất hiện đốm nâu đen nhỏ. Sau đó lan rộng, chuyển sang màu xám đen và ăn sâu vào thịt trái.
- Thịt trái thối nhũn, bốc mùi hôi chua, dễ rụng sớm, đặc biệt khi gần thu hoạch.
- Khi ẩm độ cao, các vết bệnh thường được bao phủ bởi tơ nấm trắng. là dấu hiệu đặc trưng của bệnh nấm trái.
- Bệnh có thể tiếp tục phát triển sau thu hoạch, làm hư hỏng trái trong quá trình vận chuyển, bảo quản.
Triệu chứng trên thân:
- Nấm lan lên thân, tạo các vết sẫm màu, nứt vỏ và chảy mủ vàng.
- Phần gỗ bên trong bị hóa nâu, ảnh hưởng đến mạch dẫn, khiến cây yếu, chậm phát triển.
Triệu chứng trên lá:
- Lá bị vàng úa, cháy lá, rụng sớm, đặc biệt ở các cành cao hoặc cành non.
- Nhiễm nặng có thể làm chết cành hoặc ảnh hưởng đến toàn cây.
Triệu chứng trên trái:
- Trái bị nhỏ, chín sớm, méo mó hoặc thối hoàn toàn nếu bệnh phát triển nhanh.
- Trái bị bệnh không thể tiêu thụ được, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và lợi nhuận.
3. Biện pháp phòng ngừa nấm trái hiệu quả lâu dài
Phòng bệnh là giải pháp quan trọng giúp cây khỏe mạnh và bền vững. Cần lưu ý:
Trồng sầu riêng với mật độ hợp lý (8 – 10m/cây) để đảm bảo ánh sáng và thông gió.
Thiết kế hệ thống thoát nước tốt, tránh đọng nước sau mưa.
Bón phân cân đối NPK kết hợp với phân hữu cơ hoai mục để cải thiện đất.
Tăng cường sử dụng phân sinh học chứa Trichoderma, Chaetomium để ức chế nấm bệnh trong đất.
- Ký sinh đối kháng: Tấn công trực tiếp vào nấm gây bệnh, tiêu diệt bằng enzyme phân giải vách tế bào.
- Tiết kháng sinh: Làm gián đoạn quá trình sinh trưởng của nấm bệnh.
- Cạnh tranh dinh dưỡng: Trichoderma chiếm lĩnh môi trường sống và nguồn thức ăn, khiến nấm gây bệnh bị đói và yếu đi.
Các biện pháp bổ sung
- Bao trái đúng cách khi trái đạt kích thước ổn định để hạn chế mầm bệnh tiếp xúc trái.
- Phủ gốc bằng rơm hoặc cỏ khô, tuyệt đối tránh dùng xơ dừa tươi vì dễ giữ ẩm và nấm phát triển.
- Thường xuyên thăm vườn để kịp thời phát hiện sâu bệnh và xử lý nhanh.
Phun phòng bệnh nấm trái trên sầu riêng trong mùa mưa
Mùa mưa là thời điểm điều kiện môi trường thuận lợi nhất cho nấm bệnh phát triển mạnh. Vì vậy, phun phòng chủ động là yếu tố bắt buộc trong quy trình chăm sóc sầu riêng.
Hoạt chất Agri-Fos 688 Thế hệ mới – Cơ chế và công dụng
- Agri-Fos 640 có chứa 688g/l Mono & Di-Potassium Phosphonate. Với cơ chế lưu dẫn 2 chiều, giúp di chuyển từ lá xuống rễ và ngược lại từ rễ lên tán.
- Sau khi được cây hấp thu, thuốc sẽ kích hoạt hệ thống đề kháng. Thúc đẩy cây sản sinh phytoalexin và protein PR nhằm tiêu diệt mầm bệnh.
- Đồng thời, cây cũng tạo ra các enzyme phân giải (enzyme lytic) và ethylene để cô lập vùng bị bệnh. Sau đó phân hủy tế bào chết, làm lành vết thương. Ngăn chặn sự hình thành cũng như ức chế bào tử gây bệnh.
Cách phun phòng định kỳ bệnh nấm trái
- Liều lượng: Pha 500ml Agri-Fos 688 Thế hệ mới cho 400 lít nước.
- Phun toàn bộ cây, bao gồm tán lá, thân và đặc biệt là khu vực có trái đang phát triển.
- Phun định kỳ 10 – 15 ngày/lần. Nên tiến hành phun sau mỗi đợt mưa để ngăn ngừa sự phát tán của bào tử nấm trong điều kiện ẩm ướt. Hoặc khi độ ẩm trong vườn cao kéo dài.
Bà còn nên phun đều, phun kỹ toàn bộ tán cây giúp hoạt chất thẩm thấu sâu. Giúp bảo vệ hiệu quả cả cây và trái khỏi sự xâm nhập của nấm bệnh. Ngoài ra, cần đảm bảo vườn thông thoáng, thoát nước tốt, tỉa bớt cành rậm để thuốc tiếp xúc đều.
4. Biện pháp xử lý khi sầu riêng bị nấm trái
Khi phát hiện trái bị nhiễm bệnh, cần can thiệp ngay lập tức. Tránh để bệnh lây lan ra các trái và cây khác.
Bước 1: Xử lý cơ học
- Cắt bỏ toàn bộ các trái bị nhiễm bệnh. Loại bỏ ngay các trái, cành, thân bị bệnh nặng ra khỏi vườn.
- Tiêu hủy đúng cách, tránh để bào tử nấm tiếp tục phát tán.
- Tuyệt đối không để trái rụng tự nhiên dưới đất, vì điều này sẽ khiến nấm tiếp tục phát tán trong đất và lên cây qua nước mưa hoặc nước tưới.
Bước 2: Phun đặc trị kết hợp
- Công thức: 500ml Agri-Fos 688 Thế hệ mới + 100g Ridomil Gold hoặc Mataxyl pha vào 200 lít nước
- Phun trực tiếp lên những trái đang nhiễm bệnh, đồng thời phun đều toàn cây để diệt bào tử trên lá, thân, tán.
- Tần suất: Thực hiện 2 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 3 – 5 ngày để cắt mầm bệnh triệt để.
- Sau khi xử lý, tiếp tục duy trì phun phòng mỗi 10 ngày/lần để bảo vệ phần cây còn lại, tránh tái nhiễm hoặc lây lan âm ỉ trong vườn.
Bước 3: Tăng cường thông thoáng cho vườn
- Tỉa cành, tạo độ thông thoáng, đặc biệt là vùng gần gốc và tầng dưới của tán cây.
- Vệ sinh sạch sẽ khu vực quanh gốc, không để xác trái, lá rụng tồn đọng lâu ngày.
Lưu ý quan trọng khi xử lý bệnh nấm trái
- Không chờ trái rụng mới xử lý. Ngay khi phát hiện vết đốm đen, vết thối nhũn, cần tiến hành can thiệp sớm.
- Luôn kiểm tra sau mưa. Đây là thời điểm bào tử nấm phát tán mạnh nhất.
- Phòng bệnh luôn dễ và hiệu quả hơn trị bệnh, đặc biệt trong giai đoạn sầu riêng đang vào cơm – giai đoạn quan trọng quyết định năng suất và chất lượng trái.
Kết luận
Bệnh nấm trái trên sầu riêng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không phát hiện và xử lý kịp thời. Việc quản lý bệnh hiệu quả không chỉ dừng lại ở phun thuốc, mà còn đòi hỏi chăm sóc tổng hợp từ đất, nước đến ánh sáng và dinh dưỡng. Bà con nên thường xuyên theo dõi vườn, áp dụng đúng kỹ thuật và kết hợp biện pháp sinh học để đảm bảo vườn sầu riêng luôn khỏe mạnh, trái đạt chất lượng cao.
Hãy theo dõi Nhật Nông để được chia sẻ bí quyết khác trong các bài viết tiếp theo!
Để nâng cao chất lượng và năng suất, bà con có thể theo dõi các bài viết kỹ thuật và sản phẩm chăm sóc cây sầu riêng trên Website tại đây!
NHẬT NÔNG GROUP – RẠNG NGỜI NÔNG VIỆT
Đồng hành cùng bà con trong quá trình chăm sóc cây trồng năng suất cao!
Bà con theo dõi để cập nhật thêm các bài viết kỹ thuật khác của chúng tôi tại Fanpage: www.facebook.com/phanbonnhatnong
Nếu quý bà con cần tư vấn về sản phẩm hoặc kỹ thuật, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số hotline: 09.09.45.25.26. Đội ngũ kỹ sư của Nhật Nông sẵn sàng hỗ trợ và tư vấn tận tình, giúp bà con đạt được hiệu quả cao nhất trong canh tác!
