Chất điều hoà sinh trưởng – Hooc môn sinh trưởng còn có tên gọi chung là kích thích tố thực vật. Và được chia thành hai nhóm: Thúc đẩy sinh trưởng và ức chế sinh trưởng.
Thúc đẩy sinh trưởng
1. Chất điều hòa sinh trưởng Auxin (kích đọt, rễ)
Auxin thiên về sinh trưởng ngọn (đọt và rễ). Chúng giúp kéo dài tế bào, thúc đẩy sự phát triển của rễ và thân cây. Auxin điều hòa quá trình ra hoa và đậu trái.
Chất này được ứng dụng nhiều trong lĩnh vực nuôi cấy mô và nhân giống vô tính (chiết cành). Điều này đặc biệt quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của quá trình ra hoa và đậu trái.
Những thành phần như NAA; IAA; AIB; 2,4D; αANA;… đều thuộc nhóm Auxin. Tuy nhiên, khi sử dụng nhóm này phải cẩn thận về liều lượng vì sử dụng quá liều có thể thành chất ức chế nguy hiểm.
2. Chất điều hòa sinh trưởng Gibberellin (kéo đọt, lớn trái)
Gibberellin chủ yếu liên quan đến việc thúc đẩy sự kéo dài của thân cây, thúc đẩy quá trình nảy mầm, ra hoa và tăng trưởng trái. Do đó, nhóm này thường dùng để kéo đọt và thúc trái lớn nhanh hơn. Những thành phần có ký hiệu GA (GA1;GA2;GA3;…) đều thuộc nhóm Gibberellin.
Đối với sầu riêng, Gibberellin giúp tăng chiều cao, kích thước trái và cải thiện chất lượng trái. Chất này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng cây sầu riêng phát triển tối ưu và cho ra trái to, ngon.
3. Chất điều hòa sinh trưởng Cytokinin (thúc chồi)
Cytokinin (Adenin; Zeatin; Dihydrozeatin;…) có vai trò trong sự phân chia tế bào. Có thể hiểu Cytokinin tạo ra số lượng còn Gibberellin tạo ra kích thước. Ngoài ra, Cytokinin còn kích thích sự phát triển của chồi bên (cành, nhánh) làm chậm quá trình lão hóa của lá, hoa và đi ngược với Auxin phát triển ngọn.
Cytokinin sử dụng hiệu quả trong giai đoạn trái đang phân chia tế bào (chạy trái).
Những thành phần như Kinetin, 6BA, DA6… đều thuộc nhóm Cytokinin.
Đối với sầu riêng, Cytokinin giúp cây phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là trong giai đoạn ra đọt non và chồi mới.
Sự xuất hiện của Cytokinin đảm bảo rằng cây có đủ sức sống và năng suất cao.
4. Brassinolide (chống stress)
Là nhóm chất điều hòa sinh trưởng mới và có vai trò khá cân bằng trong sự sinh trưởng của cây trồng. Ngoài sinh trưởng, Brassinolide được ứng dụng nhiều với mục đích chống stress lạnh, stress nóng, stress mặn. Ngoài ra, còn được biết đến với công dụng ức chế lột xác ở côn trùng.
Ức chế sinh trưởng
5. Abscis acid
Nhóm hoocmon này do cây tiết ra trong điều kiện bất lợi, ví dụ như cây bị khô hạn, điều chỉnh cho lá cụp xuống để giảm sự thoát hơi nước. Acid abscisic (ABA) có vai trò quan trọng trong việc điều hòa sự đóng mở của khí khổng. Giúp cây chống chịu với các điều kiện khắc nghiệt như hạn hán và ngập úng. Đối với sầu riêng, ABA giúp cây duy trì sức sống trong điều kiện bất lợi. Bảo vệ cây khỏi stress môi trường và đảm bảo sự phát triển bền vững.
6. Chất điều hòa sinh trưởng Ethylene (chín quả)
Ethylene là một chất điều hòa sinh trưởng quan trọng, đóng vai trò chủ yếu trong việc kích thích quá trình chín của trái cây. Ngoài ra, Ethylene còn giúp điều hòa sự rụng của lá và hoa, cũng như giúp quả chín đều hơn. Khi trái cây chín dưới ảnh hưởng của Ethylene, chúng thường có mùi thơm đặc trưng và hương vị tốt hơn. Tuy nhiên, cần kiểm soát lượng ethylene để tránh tình trạng rụng trái non, đảm bảo chất lượng và năng suất trái sầu riêng.
Ethylene kích thích sự hình thành tầng rời ở cuống lá, nơi bao gồm các tế bào yếu và dễ bị tách ra, làm cho lá dễ rụng khỏi cây. Chất này được tiết ra trong nhiều tình huống:
Trong quá trình chín của trái: Ethylene được tiết ra để thúc đẩy quá trình chín của trái, kích thích chuyển hóa các chất bên trong, làm mềm trái và thay đổi màu sắc.
Phản ứng với stress: Cây tiết ra Ethylene khi bị tấn công bởi sâu bệnh, nấm hoặc các tác nhân gây hại khác. Chất này cũng được tiết ra khi cây gặp điều kiện bất lợi như hạn hán, ngập úng,…
Khi cây bị tổn thương cơ học: Ethylene được tiết ra nhiều khi cây bị cắt tỉa, gãy cành, nhằm điều chỉnh quá trình lành vết thương và loại bỏ các phần bị hư hại.
Để nâng cao chất lượng và năng suất, bà con có thể theo dõi các bài viết kỹ thuật và sản phẩm chăm sóc cây sầu riêng tại đây
NHẬT NÔNG GROUP – RẠNG NGỜI NÔNG VIỆT
Đồng hành cùng bà con trong quá trình chăm sóc cây trồng năng suất cao!
Bà con theo dõi chúng tôi tại Fanpage: www.facebook.com/phanbonnhatnong
