1. ĐẶC ĐIỂM
Sâu đục thân sầu riêng chính là ấu trùng của xén tóc (còn gọi là bù xè). Tên khoa học là Plocaederus ruficoruis thuộc họ xén tóc (Cerambycidae), bộ cánh cứng (Coleoptera). Loài xén tóc này đục trên thân chính hoặc nhánh lớn thường làm chết nhánh hoặc cây suy yếu.
Ấu trùng xén tóc có hình ống, mình dài khoảng 5-6cm, màu trắng sữa, đầu nhỏ, không chân, rất linh động. Chúng sống và gây hại trong thân cây từ 7-8 tháng, một cây có thể nhiều con gây hại. Giai đoạn ấu trùng kéo dài nên sức phá hoại của loài này rất lớn, các cây sầu riêng lâu năm với đường kính thân lớn vẫn có thể chết khi chúng tấn công.
Khi ấu trùng đủ lớn sẽ chui ra làm nhộng ngay dưới vỏ cây. Nhộng được bao bọc bởi một kén trắng to và có cấu tạo bằng calcium rất cứng. Thời gian làm nhộng diễn ra từ 1-3 tháng.
Bà con có thể nhận biết sâu đục thân qua các biểu hiện sau:
2. DẤU HIỆU
a- Góc cây xuất hiện mùn cưa
Xảy ra khi vỏ cây sầu riêng bị côn trùng ăn. Dưới gốc cây sầu riêng sẽ xuất hiện một lượng mùn cưa nhất định.
Số lượng này phụ thuộc vào mức độ thiệt hại của cây. Nếu rơi xuống rễ và còn ướt là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy sâu đục thân xuất hiện không lâu.
Nếu mùn cưa khô và có màu sẫm thì cây đã bị sâu đục thân tấn công lâu ngày. Sức khỏe cây sầu riêng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
b- Vị trí lỗ bị sâu đục
Vị trí sâu tấn công sẽ xuất hiện những lỗ nhỏ. Xung quanh miệng lỗ có mùn cưa khô do sâu hại để lại.
Nếu một lượng nhựa trắng chảy ra ngay vị trí mùn cưa còn ướt. Đây là nơi sâu đục thân trú ngụ.
Thời gian sau, sâu tấn công cây đủ lâu bà con mới biết đường đi của chúng. Lúc này, sức khỏe cây trồng trở nên suy kiệt, kém phát triển. Nếu không được điều trị tỷ lệ cây chết là rất cao.
c- Cây sầu riêng bị chậm lớn và héo lá
Khi bà con nhận thấy cây sầu riêng có tình trạng chậm phát triển, yếu kém hơn so với cây đồng lứa hay lá héo nhiều cùng một lúc thì đó chính là dấu hiệu sâu đục thân đang tấn công và gây hại nghiêm trọng.
Sâu đục thân sầu riêng chui vào thân cây. Khi đó, cây sẽ chết dần bắt đầu từ bên ngoài và dần dần vào bên trong. Với mức độ này, việc điều trị và phục hồi sức khỏe về trạng thái ban đầu rất khó khăn.
Nhật Nông khuyến khích bà con dành thời gian tập trung, theo dõi và chăm sóc cho vườn. Việc phát hiện sớm sâu đục thân sầu riêng là rất quan trọng. Khi phát hiện bệnh áp dụng ngay biện pháp xử lý tốt nhất để cứu cây trồng, tránh lây lan.
Tuy nhiên, nếu con người để cho sâu bệnh phát triển mạnh và lây lan mạnh như vậy thì có nghĩa là cây đang bước vào giai đoạn chết. Để ngăn chặn sự lây lan không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiêu diệt nó hoàn toàn.
3. HẬU QUẢ
Tất cả các sâu hại nói chung hay sâu đục thân nói riêng đều gây nguy hiểm đối với sức khỏe, năng suất và chất lượng cây trồng.
Sâu đục thân sẽ ăn hết lớp vỏ mềm ở giữa thân cây cũng như lớp vỏ cứng bên ngoài. Nếu không được điều trị chúng có thể nhanh chóng lây lan khắp thân cây. Khi nhiều quá, sâu sẽ ăn hết lõi, khiến thân cây không còn khả năng vận chuyển nước và chất dinh dưỡng.
Ngoài ra còn gặp nhiều vấn đề nguy hiểm khác như: Lúc đầu cây yếu, phát triển chậm, ra hoa nhiều nhưng kết trái ít.
Vị trí, đường đi của côn trùng cũng tạo cơ hội cho nấm Phytophthora xâm nhập, phát triển và gây thiệt hại. Nấm Phytophthora rất nguy hiểm vì chúng tấn công tất cả các bộ phận yếu của cây. Vì vậy, triệu chứng của sầu riêng bao gồm chết lá, cành chết, đốm lá, rễ đen… Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng cây trồng.
4. CÁCH PHÒNG TRỪ BỆNH SÂU ĐỤC THÂN
a- Biện pháp thủ công
Rất khó để phòng trị các loài xén tóc vì ấu trùng ở sâu bên trong. Có thể ngừa bằng cách sau:
+ Bà con thường xuyên kiểm tra từng gốc sầu riêng (15 ngày/lần).
+ Không nên chặt hoặc lột vỏ gốc cây để kích thích cây ra trái, đó là điều kiện cho xén tóc đẻ trứng.
+ Xén tóc rất thích ánh đèn vì thế có thể dùng bẩy đèn để bắt trưởng thành vào đầu mùa mưa.
+ Nên thăm vườn thường xuyên phát hiện sớm khi có vài đọt hoặc cành bị héo thì tiến hành phòng trừ.
+ Cưa bỏ những cành bị sâu đục để loại bỏ sâu bên trong.
+ Dùng dao nhỏ khoét ngay lổ đục bắt sâu nằm bên trong hoặc phát hiện nhộng phải tiêu diệt.
b- Biện pháp hóa học
+ Sử dụng thuốc hóa học: Bà con nên phun các loại thuốc có thành phần chống nấm mốc và vi khuẩn như nấm xanh hoặc nấm trắng. Loài này ký sinh trên thân côn trùng, bao gồm cả bọ xén tóc, giúp tiêu diệt chúng một cách hiệu quả.
+ Dùng bông gòn thấm thuốc (hoặc rãi thuốc hạt) nhét vào lổ đục lấy đất sét trám bít lại. Dùng thuốc hóa học chứa các hoạt chất diệt trừ sâu đục thân như Abamectin, Chlorpyrifos,…
Chú ý: Sâu đục thân thường đẻ trứng ở các kẽ nứt của vỏ ở phần thân cây và gốc cây. Vì vậy vào tháng 11-12 người ta thường dùng hỗn hợp: 10kg bùn ao + 01 kg Basudin + 05 kg phân trâu+ 20 lít nước sạch khuấy đều thành dung dịch đặc sệt rồi quét từ gốc cây lên đến cành cấp 1 vào tháng 4 và tháng 8 hàng năm.
Tác dụng:
Một là, lấp các kẽ nứt ở vỏ cây làm cho sâu không có chỗ đẻ trứng.
Hai là, nếu sâu đẻ trứng thì hỗn hợp thuốc làm cho trứng bị ung không nở thành sâu non.
Để nâng cao chất lượng và năng suất, bà con theo dõi các bài viết kỹ thuật và sản phẩm chăm sóc cây sầu riêng tại đây
NHẬT NÔNG GROUP- RẠNG NGỜI NÔNG VIỆT
Đồng hành cùng bà con trong quá trình chăm sóc cây trồng năng suất cao!
Bà con theo dõi chúng tôi tại Fanpage: www.facebook.com/phanbonnhatnong
